Albiste onak! lelopean berri onak eman dizkiogu gure komunitateari. Joan den otsailaren 8an, Tarragonako Hezkuntza Zentroetako DENIP 2023 ekitaldia egin zen Palau Firalen, eta 700 ikasle eta irakasle baino gehiago bildu ziren. Aurten, Tarragona Radiok (96.7FM eta www.tarragonaradio.cat) Palau Firaletik zuzenean emititutako irratsaio baten formatua izan zuen ekitaldiak, eta horrela, ospakizunean lagundu zuen, Palau Firaletik haratago, Tarragonako haur eta gazteen ahotsa eta proposamenak herritar guztiei helaraziz.
Tarragonako Udalak antolatutako “Educación por la Paz” proiektuaren ekitaldi bat da, Hezkuntza Sailak – Tarragonako Hezkuntzako Udal Institutuaren bitartez-Proyecto Educativa de Ciudad -Ciudad Amiga de la Infancia –, Tarragonako Lankidetza Kontseilaritzak eta Lankidetza eta Elkartasunerako Udal Kontseiluak eta Europe Direct erakundeak antolatua, Kataluniako Herritar Globalentzako Hezitzaileen Sareko Tarragonako Taldeak bultzatua eta aurten URVko ICEren sarrera izan duena – “Bakearen aldeko Hezkuntzaren Mintegia” n lantaldea eratu baita – eta parte hartzen duten ikastetxeen inplikazioa eta lana.
Proiektu horrek bakearen aldeko hezkuntzari buruzko lan-ildoak planteatzen ditu, hiriko eskola gehienek garatu eta beren gain har ditzaketenak, jarduera partekatuen eta horien ebaluazioaren bidez.
Ikasturte honetan 11. edizioa ospatuko da eta gaia Les Bones notícies! izan da, Berri Onak bilatu eta erakusteko asmoz. Haurrak eta gazteak albiste on horien erreportari bihurtuz, sarritan gure ondoan izaten ditugunak eta oharkabean pasatzen zaizkigunak.
Proposamen horrek ez du alde batera utzi nahi izan bizi dugun eta denok ezagutzen dugun ingurune korapilatsua: Ukrainako gerra, krisi ekonomikoa, krisi klimatikoa, Pakistango uholdeak, lehortea, gosea, etxebizitzaren prezioak, hilaren amaierara iritsi ezin diren langileak, gure herrialdeko haur-pobreziaren gorakada, edo, oraintsuago, ekitaldi hau egin aurretik, Sirian eta Turkian jasandako lurrikara larria. Horren ondorioz, heriotza ugari izan dira, desagertuak, eta egoera are prekarioagoan utzi dute bidegabekeria sozial horiek guztiek gogor zigortutako biztanleria.
Ziurrenik, horiek dira komunikabideek maiz ekartzen dizkiguten albisteak. Agian gehien saltzen dutenak direlako, agian interesatzen zaizkienak direlako?
Horregatik, aurten, izan nahi dugun Bakearen aldeko langile gisa, erreportari lanak egitea pentsatzen dugu, jende onaren testigantzak, berri onak, zorionez errealitatearen zatirik garrantzitsuena eta ezinbestekoena baitira.
Berri onak eta jende ona, sarritan oso gertu izaten ditugunak, etxean, eskolan, auzoan… Hirian edonorentzat lekuko eta erreferente izan daitezkeen pertsonak, erakundeak eta erakundeak daude. Beren bizitzarekin, hitzarekin, irribarreak, konpromisoa, elkartasuna eta maitasuna inoiz ere falta ez zaizkigun albisteak eta pertsonak.
Errealitatearekiko begirada kritiko eta positiboa, guztiontzat hain beharrezkoak diren erreferenteak berraurkitzeko aukera emango diguna, baita gazteentzat eta haurrentzat ere.
Ekitaldia, bertaratutako ikasle guztien izenean, Torreforta Institutuko bost ikaslek gidatu zuten, hiriko alkatea eta erakunde eta entitateetako beste ordezkari batzuk Bakearen aldeko Hezkuntzaren inguruko galdera batzuk egiteko eta berri onak bultzatu eta zabaltzeko beharraz baliatu zirelarik. Askotariko emanaldiak izan zituen: bideo emanaldiak -horien bidez, ikastetxeetan egindako jarduerak ezagut zitezkeen- edo albistegi formatuan, bere lanetan jasotako albiste onekin; era guztietako musika proposamenak, tartean rap bat, Praktika Eskolako ikasleek sortutakoa; musika emanaldiak, oso landutako koreografiekin, aurkeztutako gaiei jarraituz; poema irakurketak eta Estela, Sant Rafael eta Solc hezkuntza bereziko eskoletako ikasleen baterako emanaldia, Tarragonako Udal Musika Eskolako MiraSona proiektuaren barruan. Askotariko proposamenak, parte hartzen duten ikastetxeen aniztasuna islatzen dutenak – Lehen Hezkuntzako 1., 4., 5. eta 6. mailako ikasleak; DBHko 1., 2. eta 3. mailakoak, Batxilergoko 1. mailakoak eta Hezkuntza Bereziko Eskoletakoak –, haien sormena eta landutako gai beretik abiatuta askotariko hausnarketak sortzeko eta partekatzeko aukera.
Ikustaldia entzun daiteke: https://alacarta.tarragonaradio.cat/programs/la-ve-de-tarragona/tarragonaradio_podcast_32400
“Bakean oinarritutako hezkuntza” proiektuaren helburu orokorrak eta funtzionamendua
Bakearen kultura balio, jarrera eta portaera multzo bat da, eta bizitzarekiko, gizakiarekiko eta haren duintasunarekiko errespetua islatzen du. Lehen mailan jartzen ditu giza eskubideak, indarkeria mota guztietan gaitzestea eta askatasunaren, justiziaren, elkartasunaren, berdintasunaren eta tolerantziaren printzipioekiko atxikimendua, bai eta herrien, kolektiboen eta pertsonen arteko ulermena ere. Bakea, zuzeneko indarkeriarik ez egoteaz gain, pertsonen artean bidezko harremanak egotea da, justizia soziala, giza eskubideen eta zuzenbide-estatuaren errespetua eta abar egotea. Bakea ez da estatu bat, pertsonen arteko harremanak eta egitura-baldintzak etengabe hobetu ditzakeen prozesu bat baizik.
Ikastetxe gehienek bakearen aldeko hezkuntza IHPren (Ikastetxeko Hezkuntza Proiektua) helburuen barruan sartzen dute. Tarracon eskola askok urtero lan egiten dute DENIPen (Indarkeriarik Ezaren eta Bakearen Eskola Eguna), egun batzuk emanez, jarduerak prestatuz, ekitaldi nagusi bat eginez ospakizunaren edo beste manifestazio batzuen egun berean. Batzuek Bakearen aldeko Hezkuntza dute lan-ardatz ikasturte osoan. Ospakizunaren eguna bakarra den arren, DENIPek etengabeko hezkuntza aldarrikatzen du adiskidetasunean, tolerantzian, elkartasunean, giza eskubideen errespetuan, indarkeriarik ezan eta bakean.
Horixe da, halaber, Tarragonako Educación por la Paz lantaldearen helburu nagusietako bat, Tarragonako hezkuntza-komunitatearen konpromiso bihurtzeko asmoarekin – Hiriko Hezkuntza Proiektuaren barruan eta Hiri Hezitzaile gisa –, Bakearen aldeko Hezkuntzan. Izan ere, DENIP elkarrekin egitea ekintza sinboliko partekatua baino ez da, eta ikasgeletan egindako lanaren herritarrekin batera parte hartzea.
HELBURUAK:
- Herritarrek parte hartzeko esperientzia bat erraztea, neska-mutilek aukera izan dezaten bakearen aldeko hezkuntza ezagutzeko eta horrelako balioa aldarrikatzen duten hiriko jardueretan parte hartzeko.
- Bakearen aldeko kulturaren ulermena eta praktika sustatzea, Tarragonako hainbat eskolatako neska-mutilen arteko elkarrizketa bultzatuz.
- Elkarlanerako espazio eraginkor bat eskaintzea, aurrez aurreko topaketa baten bidez, bake-kultura praktikan txertatzeko.
- Tolerantzia, elkartasuna, giza eskubideekiko errespetua, indarkeriarik eza eta bakea bezalako balioez jabetzea sustatuko duten bizipenak eskaintzea, elkarrekin konpromiso-proposamen bat egiteko, balio horiek beren ingurunean sustatzen laguntzeko.
- Ikastetxeetako ikasleen eta irakasleen arteko lankidetza sustatzea, elkar ezagutzea sustatzeko eta harremanak modu baketsuan izaten ikasteko, beren barne-zirkuluetatik hasi eta mundu globalizatu eta konplexu bateko herritar gisa egiten dituzten ekintzetaraino.
La temática trabajada en cada curso se establece en el seno del “Grupo de trabajo”, que se forma con los representantes de todos los centros participantes en el proyecto, técnicos del IMET (Instituto de Educación Municipal de Tarragona) y de otros organismos del Ayuntamiento de Tarragona (Cooperación, Europe Direct) y las miembros de la XEECG (Red de Educadoras y Educadores para una Ciudadanía Global) a partir de una convocatoria abierta en todos los centros educativos de la ciudad.
Ikasturte bakoitzean landutako gaia Proiektuan parte hartzen duten ikastetxe guztietako ordezkariekin, IMETeko (Tarragonako Udal Hezkuntzako Institutua) eta Tarragonako Udaleko beste erakunde batzuetako (Lankidetza, Europe Direct) teknikariekin eta XEECGeko (Herritartasun Globalerako Hezitzaileen Sarea) kideekin osatzen den lantaldean ezartzen da, hiriko ikastetxe guztietan egindako deialdi ireki batetik abiatuta.
Proiektuaren garapena talde osoarekin egiten diren lan-saioetan gauzatzen da, eta modu irekian eta parte-hartzailean funtzionatzen dute. Elkarlaneko lan batetik abiatzen da (ikasgelan, ikastetxe artean eta lantaldearen barruan), diziplina anitzeko eta zeharkako ikuspegiarekin, hezkuntza-arlo desberdinei lotuta – proiektuaren arabera – eta helburu batez ere praktikoarekin. Ikasgeletako jarduerak, batez ere, lehen hiruhilekoan garatzen dira, eta DENIPen baterako ekitaldia aukera bat da jarduera horietako batzuk erakusteko eta partekatzeko. Urte batzuetan jarduerak ikasturte osoan zehar luzatzen dira, proiektuan garatutako gaiaren arabera.
2018-2019 ikasturteaz geroztik, bakearen aldeko hezkuntzako eta lan-proposamenekin lotutako gaietako irakasleentzako prestakuntza-programak egin dira, URVren (Rovira i Virgili Unibertsitateko Hezkuntza Zientzien Institutua) ICEren bidez prestakuntza gisa aitortuak. Proiektuak iraun duen hamaika urte hauetan, gero eta gehiago, ikasleak ekintzen erdigunean jarri nahi izan dituzten proposamenak garatu dira, gure gizarteko gai eta arazoen aurrean ikasleak inplikatuz eta haien jarrera erraztuz.
Bakea kontzeptu gisa, errefuxiatuen krisia, bizikidetza, aniztasuna, genero-desberdintasunak, indarkeria matxista, krisi klimatikoa edo garapen iraunkorra landu dira, besteak beste.
Lan hori “10 urte Bakearen aldeko Hezkuntza partekatzen” erakusketan islatu da. Erakusketa joan den ikasturteko ekainean aurkeztu zen, proiektuaren 10 urteekin batera, eta ikasturte honetan parte hartu duten ikastetxe guztiak eta hura aurkezteko eskatu dioten beste ikastetxe eta erakunde batzuk zeharkatzen ari da.
DENIP 2023 ekitaldiaren ospakizunarekin batera, erakusketa Tarragonako Merkatu Zentralean eta geroago Torreforta auzoko Merkatuan ikusi ahal izan zen. Proiektu honen eta ikastetxeen lana herritar guztiekin partekatzeko aukera.
Bakea eraikitzea eta indarkeriaren kulturari amaiera ematea pertsona guztien erantzukizuna da, eta, beraz, beharrezkoa da gure harremanen eremu guztietan indarkeriarik gabeko jarrerak baloratu eta sustatuko dituen hezkuntza. Lankidetza bultzatzen duten jarrerak, generoen arteko berdintasuna eta aniztasunaren aberastasuna baloratzen dutenak eta komunikazio eraginkorra eta enpatikoa bilatzen dutenak, herritarren parte-hartze demokratikoa eta aktiboa sustatuz, mundu bidezkoagoa eta iraunkorragoa eraikitzeko.
Proiektua hezkuntza-jardunbide egokien adibide gisa aukeratu eta aurkeztu zen Hiri Hezitzaileen Nazioarteko XIII. Biltzarrean, Bartzelonan, 2014ko azaroaren 13tik 16ra.
“Bakean oinarritutako Hezkuntza eta DENIP elkarrekin egitea” proposamenaren esperientzia KAIDARAn argitaratu da, herritartasun globalerako Hezitzaileen Sarearen hezkuntza-atarian:
https://www.kaidara.org/recursos/educacion-para-la-paz-y-celebracion-conjunta-del-denip/
DENIP: Indarkeria Ezaren eta Bakearen Eskola Eguna